Bankvrij Financieren

Recent moest in de VS weer een bank gedwongen overgenomen worden door een branchegenoot. Dit keer was het de First Republic Bank die onder druk van de toezichthouder door JP Morgen Chase overgenomen moest worden, om te voorkomen dat deze middelgrote bank om zou vallen. De bank komt hiermee in het rijtje van banken die de afgelopen maanden in problemen kwamen en gered moesten: de Silicon Valley Bank, Signature Bank en het Europese Credit Suisse. Deze banken verloren het vertrouwen van hun klanten vanwege berichten in de (sociale) media dat deze banken door de stijgende rente verliezen moesten nemen op vastrentende beleggingen, zoals Amerikaans staatspapier. Aangezien spaarders tegenwoordig met een swipe op hun telefoon hun spaargeld kunnen verplaatsten, ontstond er bij deze banken een digitale bankrun die ze aan het wankelen bracht.

De Amerikaanse president moest het publiek ervan overtuigen dat ‘alle’ spaargelden veilig zijn en de toezichthouder dwong af dat de banken die in de problemen waren gekomen, werden overgenomen door grotere banken, die daardoor nog “bigger to fail” werden. Zo werd Credit Suisse door UBS overgenomen, die hiervoor voor miljarden aan garanties van de Zwitserse overheid afdwong. Onlangs verzekerde Klaas Knot, President van De Nederlandsche Bank, bij Buitenhof dat dit soort situaties bij Nederlandse banken en onder Europees toezicht, niet zouden kunnen voordoen.

Al met al signalen dat we weer te maken hebben met een bankencrisis. Misschien nog niet zo acuut en prominent als tijdens de kredietcrises van 2008, maar wel weer een duidelijk signaal dat het financiële stelsel nog altijd fragiel is en dat niet alle partijen die daarbinnen acteren voldoende ‘skin in the game’ hebben. Terwijl de Upside bij de private partijen terechtkomt, wordt de Downside weer op de overheden, dus de belastingbetaler, afgeschoven.

De kredietcrises van 2008 heeft ervoor gezorgd dat het publiek de ‘rode pil’ toegediend heeft gekregen en de financiële Matrix zich steeds duidelijker openbaart. Dit heeft geleid tot strakkere regelgeving en strenger toezicht. Dit zorgt echter eerder voor minder toegankelijke financieringsmogelijkheden voor bedrijven en particulieren, dan voor meer stabiliteit. Welke oplossingen zijn er dan nodig om het financiële stelsel écht robuust te maken?

In de basis is het noodzakelijk om de partijen die de infrastructuur van het financiële stelsel verzorgen, te scheiden van de partijen die het marktrisico op zich nemen binnen dat stelsel.

De Europese PSD2-wetgeving is een eerste stap in de goede richting, waardoor binnen het betaalsysteem enige vorm van concurrentie plaatsvindt. Daarnaast wordt voorzichtig gesproken over het kunnen aanhouden van een spaarrekening bij de centrale bank, al dan niet in de vorm van een digitale munt. Mits de privacy voldoende wordt gewaarborgd, zorgt dit voor een veilige omgeving voor spaarders en maakt dit van het betalingsverkeer in feite een nutsvoorziening. Dit is vergelijkbaar met het glasvezel- en het mobiele netwerk, dat voor iedereen beschikbaar is, maar waarbij de consument kan kiezen uit meerdere aanbieders.

Voor een vergelijkbare richting is gekozen met de Europese regelgeving voor Crowdfundingdienstverleners. Ook hier wordt de partij die voor de infrastructuur zorgt, gescheiden van de belegger die het geld ter beschikking stelt en dus het rendement opstrijkt en ook het marktrisico op zich neemt. Hierdoor ontwikkelt zich een Europees kapitaalplatform waar, vooralsnog, MKB-ondernemers met een financieringsbehoefte, volledig online en digitaal gematcht worden met steeds professionelere beleggers die op basis van algoritmes deze financieringsbehoefte invullen. De FinTechs zorgen hier voor de stabiele infrastructuur. Met inachtneming van de privacy en slimme KYC-processen ontstaat een transparante marktplaats voor kapitaal, die ook beschikbaar blijft voor de particuliere belegger en de kleine ondernemer.

Op 8 mei jl. werd bij Nieuwsuur gemeld dat in 2022 voor het eerst voor meer dan €1miljard zijn weg via crowdfunding heeft gevonden naar het Nederlandse MKB. Dat is relatief gezien nog niet veel, maar we zijn op de goede weg…

Bron: https://nos.nl/nieuwsuur (aflevering 8 mei 2023)
Bron: https://www.crowdfundingcijfers.nl/ (Crowdfunding in Nederland 2022)

Auteur: Peter-Paul van Dijk